انواع خونریزی غیرطبیعی واژن و علت آن

خونریزی غیرطبیعی واژن؛ به هر نوع خونریزی از واژن در خارج از سیکل قاعدگی با میزان غیرطبیعی گفته می‌شود. البته خونریزی غیرطبیعی واژن می‌تواند نشان دهنده‌ی علائم اولیه بارداری نیز باشد. بسیاری از خانم‌هایی که در دوران بارداری دچار خونریزی واژن می‌شوند، از بارداری خود مطلع نیستند. علاوه بر این خونریزی واژن در دوران بارداری ممکن است، نشان دهنده‌ی سقط یا حاملگی خارج رحمی نیز باشد.

انواع خونریزی غیرطبیعی واژن

چنانچه طول مدت خونریزی در سیکل قاعدگی خیلی طولانی یا خیلی کوتاه باشد، خونریزی غیر طبیعی واژینال محسوب می‌شود. 

خونریزی غیرطبیعی واژن و تخمک‌گذاری

تخمدان‌ها در هر ماه یک تخمک آزاد می‌کنند که به این فرایند تخمک گذاری گفته می‌شود و تخمک گذاری یک ضرورت برای داشتن سیکل قاعدگی منظم است. افزایش موکوس و ترشحات رحم در نیمه اول سیکل قاعدگی، حساسیت به لمس سینه‌ها، تجمع مایع در بدن، دردهای شکمی، کمر درد و نوسان‌های خلقی که در نیمه اول سیکل قاعدگی رخ می‌دهند، نشانه‌هایی از تخمک گذاری‌اند.

برای اطمینان از تخمک‌گذاری می‌توان سطح پروژسترون خون یا دمای پایه بدن را اندازه گیری کرد. سیکل قاعدگی طولانی مدت، کاهش پروژسترون در نیمه اول سیکل قاعدگی و عدم نوسان دمای پایه بدن در نیمه اول سیکل قاعدگی نشان دهنده عدم تخمک گذاری است.

خونریزی غیرطبیعی واژن و رابطه جنسی

دلایل مختلفی برای خونریزی غیرطبیعی واژن، بعد یا در حین رابطه جنسی  وجود دارد. جراحت یا آسیب به دیواره‌ی واژن یا مجرای ورودی واژن در حین رابطه جنسی یکی از دلایل خونریزی واژینال است. عفونت‌های واژن مانند سوزاک، کلامیدیا یا عفونت قارچی نیز یکی از دلایل شایع خونریزی بعد از رابطه جنسی است.

در دوران پیش از یائسگی و یائسگی،  لایه داخلی رحم به علت کاهش استروژن نازک شده و در مقابل عفونت و جراحت آسیب پذیرتر است .این تغییرات باعث خونریزی غیرطبیعی واژن بعد از رابطه جنسی می‌شود.

یکی دیگر از دلایل خونریزی‌های غیرطبیعی واژن وجود تومور یا پولیپ‌ها در سرویکس یا دیواره رحم است. در صورتی که بعد از رابطه جنسی دچار خونریزی واژینال می‌شوید، حتما باید با متخصص مشورت کنید تا علت آن روشن شود.

خونریزی غیرطبیعی واژن و بارداری

برخی خانم‌ها در دوران بارداری ممکن است دچار خونریزی واژینال شوند. برخی مطالعات حاکی از این است که 20 تا 30 درصد از افراد دچار درجاتی از خونریزی واژینال در دوران بارداری می‌شوند. احتمال خونریزی در بارداری دوقلویی بیشتر است. گاهی اوقات در دو هفته اول بارداری شاهد خونریزی هستیم، معمولا با دوره‌ی پریود همزمان است، این خونریزی به دنبال کاشت تخمک بارور در دیواره ی رحم است.

مقدار خونریزی، هفته بارداری و سایر علائم همراه می توانند در تعیین علت خونریزی در بارداری موثر باشند. اگر چه خونریزی واژینال در دوران بارداری اغلب جدی نیست اما حتما باید توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد. خونریزی واژینال در بارداری علل متفاوتی از جمله سقط، جفت غیرعادی، حاملگی خارج رحمی، عفونت سرویکس، پولیپ و زایمان زودرس دارد. بیماری‌های مزمن و مصرف برخی داروها نیز می‌تواند علت خونریزی واژینال در بارداری باشد.

خونریزی غیرطبیعی واژن درخانم‌هایی که سیکل تخمک گذاری منظم دارند

منوراژی: به خونریزی شدید قاعدگی منوراژی گفته می شود. در این نوع از خونریزی، فرد بیش از 8 قاشق غذاخوری در هر دوره ی قاعدگی خون از دست می‌دهد. مقدار خونریزی طبیعی بین 2 تا 8 قاشق غذا خوری است. شایعترین الگوی خونریزی در منوراژی در سیکل‌های منظم و همراه با تخمک گذاری است.

خونریزی شدید قاعدگی به دلیل آنکه می‌تواند استرس‌های عاطفی و جسمی بر بیمار تحمیل کند و باعث کم خونی شود، باید مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین گاهی منوراژی حاکی از مسائل جدی تری در افراد است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:

• فیبروئید رحم
• پولیپ رحم
• آدنومیوزیس
• IUD
• کم کاری تیروئید
• بیماری خود ایمنی لوپوس اریتماتوز
• اختلالات انعقادی
• داروها، به ویژه داروهای تداخل کننده با لخته شدن خون

در برخی مواقع منوراژی ممکن است نشان دهنده سرطان آندومتر رحم باشد. هایپر پلازی آندومتر نیز یکی از دلایل خونریزی واژینال است که اغلب در خانم های بالای 40 سال اتفاق می افتد.

خونریزی غیرطبیعی واژن و پلی‌منوره

پلی منوره: زمانی که فواصل سیکل قاعدگی در فرد کمتر از 21 روز است به آن پلی منوره گفته می شود. یکی از دلایل شایع پلی منوره یا خونریزی قاعدگی در فواصل کوتاه، ابتلا به عفونت های آمیزشی است. بیماری‌های مانند کلامیدیا و سوزاک باعث ایجاد التهاب در رحم می‌شوند. 

خونریزی قاعدگی در فواصل غیرمنظم

متوراژی: :یکی دیگر از اختلالات قاعدگی لکه بینی یا متروراژیا است که در ۵% خانمها طی دوران زندگی دیده می شود. لکه بینی و خونریزی خفیف بین پریودها در دختران نوجوان و یا در طی تخمک گذاری در دختران جوان امری طبیعی است ولی اگر بیشتر از ۲ ماه طول کشید مشاوره با متخصص زنان توصیه می‌گردد.

دو عامل می‌تواند باعث لکه بینی شود:

• اختلال هورمونی در اثر تنبلی تخمدان و یا کم کاری تیروئید و غیره …
• علل ارگانیک: تغییرات فیزیکی از قبیل کیست تخمدان، فیبروم رحمی، پولیپ دهانه رحم، ضایعات و زخمهای دهانه رحم و یا بدخیمی های دستگاه تناسلی و ..

کاهش مقدار یا طول مدت خونریزی قاعدگی

پرکاری تیروئید و برخی بیماری‌های کلیوی می‌توانند باعث هایپومنوره شوند. مصرف قرص‌های خوراکی ضد بارداری نیز ممکن است باعث کوتاه شدن دوره‌ی پریود یا کاهش مقدار خونریزی شوند. خانم‌هایی که قرص‌های ضد بارداری خوراکی مصرف می کنند، اغلب دچار خونریزی‌های سبک‌تر و کوتاه‌تر هستند و این نباید موجب نگرانی آنها شود.

خونریزی غیرطبیعی واژن بعد از اتمام دوره‌ی پریود

عوامل بسیاری وجود دارند که با هورمون‌های زنانه که برای تخمک گذاری ضروری‌اند، مداخله می کنند. عواملی مانند استرس، بیماری‌های مزمن، اختلال عملکرد هیپوتالاموس، بی اشتهایی عصبی و تخمدان پلی کیستیک باعث اولیگومنوره می‌شود. در اولیگومنوره فواصل قاعدگی بیشتر از 37 روز است. تخمک گذاری به بدن اجازه می دهد که میزان کافی هورمون پروژسترون ترشح کند. اما زمانی که تخمک گذاری متوقف می‌شود، میزان استروژن بیشتر و پروژسترون کمتر از حد معمول است. استروژن باعث رشد لایه رحم شده و ضخامت لایه رحم را افزایش می‌دهد و در نهایت خطر ابتلا به سرطان رحم را در بردارد.

برخی پزشکان برای جایگزین کردن پروژسترون و تنظیم هورمون‌ها، از قرص‌ها یا تزریق پروژسترون استفاده می‌کنند. استفاده از پروژسترون تا حد زیادی خطر ابتلا به سرطان رحم را کاهش می دهد. 

توجه داشته باشید که هرگونه خونریزی واژینال در دوران بعد از یائسگی غیرطبیعی تلقی می‌شود و باید مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین خانم‌هایی که از هورمون درمانی ترکیبی استروژن و پروژسترون استفاده می کنند تا شش ماه اول درمان دچار خونریزی های سبک و غیرطبیعی می شوند. این نکته حائز اهمیت است که در خانم هایی که در دوران پس از یائسگی به سر می برند و تحت هورمون درمانی هستند، در صورتی که خونریزی شدید و طولانی را تجربه می‌کنند، حتما باید توسط یک متخصص مورد بررسی قرار گیرند.

خونریزی غیرطبیعی واژن و روش‌های تشخیص

• معاینه بالینی: در خانم‌هایی که خونریزی غیرطبیعی دارند، معاینه و بررسی از طریق بررسی تیروئید، سینه‌ها و لگن صورت می‌گیرد. در معاینه لگن پولیپ رحم یا هر گونه توده غیرعادی رحم یا تخمدان تشخیص داده می‌شود.
• پاپ اسمیر: این تست برای تشخیص سرطان رحم به کار می رود. همزمان با انجام تست پاپ اسمیر، از نظر عفونت هایی مانند کلامیدیا و سوزاک نیز بررسی صورت می گیرد.
• آزمایش خون: شمارش سلول‌های خونی در ازمایش خون انجام می‌گیرد و از نظر کم خونی و کاهش سلول‌های خونی بررسی‌ها انجام می‌شود.
• بررسی‌های ژنتیکی: در افرادی که سابقه خانوادگی اختلالات خونی دارند، از نظر بیمارهای ژنتیکی مانند بیمارهای مختل کننده انعقاد خون نیز باید بررسی شوند.
• بررسی عملکرد کبد و کلیه
• اندازه گیری سطح پروژسترون
• اندازه گیری سطح هورمون محرک فولیکول
• سونوگرافی لگن
• بیوپسی از سلول های آندومتر رحم

خونریزی غیرطبیعی واژن و درمان

درمان خونریزی غیرطبیعی واژن بستگی به علت زیربنایی آن دارد. بعد از این که علت خونریزی مشخص شد، درمان صورت می گیرد. 

• اگر علت خونریزی غیر طبیعی؛ اختلال کبد، کلیه یا انعقادی باشند، درمان جهت برطرف کردن این موارد خواهد بود.
• اگر علت خونریزی عدم تخمک گذاری باشد، درمان معمولا با تجویز پروژسترون همراه است.
• اگر علت خونریزی تغییرات پیش سرطانی رحم باشد، تجویز پروژسترون به کاهش رشد غیرطبیعی لایه اندومتر و پیشگیری سرطان کمک می‌کند.
• اگر علت خونریزی گذر از دوران قبل از یائسگی به یائسگی باشد، ممکن است پزشک از قرص‌های ضد بارداری خوراکی برای کاهش خونریزی و علائم یائسگی استفاده نماید.
• چنانچه خونریزی شدید با وجود مصرف دارو بهبود نیابد، از روش جراحی استفاده می‌شود. در روش دیلاتا سیون و کورتاژ پزشک به وسیله ابزاری به نام کورت بافت رحم را خارج می‌کند.
• هیسترکتومی یا خارج کردن بافت رحم: درصورتی که درمان‌های هورمونی و سایر روش‌ها نتوانند به کنترل خونریزی غیرطبیعی کمک کنند، از روش جراحی خارج کردن رحم استفاده می‌شود.

نتیجه گیری

در بیشتر موارد خونریزی غیرطبیعی واژن با تنظیم کردن هورمون‌های جنسی مترشحه از تخمدان متوقف می‌شوند. یکی از عوارض مهم خونریزی ابتلا به کم خونی است که به محض تشخیص باید درمان توسط پزشک صورت بگیرد. چنانچه با استفاده از درمان‌های دارویی و هورمونی نتوان خونریزی واژینال را کنترل کرد، جراحی روش دیگری است که می توان از آن برای درمان استفاده نمود. 

شما می‌توانید سوالات خود را در قسمت نظرات با کارشناس دروا مطرح کنید.