ترشحات واژن و انواع آن

ترشحات واژینال پدیده ای طبیعی است و در سیکل قاعدگی تغییر می‌کند. محیط واژن، یک محیط فعال و قابل تنظیم است، که شامل انواع خاصی از باکتری‌ها، اسیدی و مرطوب است. این محیط نسبت به تغییرات درون و بیرون بدن حساس بوده و دچار تغییرات می‌شود. طبیعی است که در  سیکل قاعدگی، با انواع مختلف ترشحات واژینال روبه رو شوید که از نظر قوام، رنگ و مقدار با هم متفاوت اند.

ترشحات طبیعی واژینال

ترشحات واژینال همزمان با فازهای سیکلهای قاعدگی (فولیکولار و لوتئال) دستخوش تغییر می‌شود. در ابتدای سیکل قاعدگی، ترشحات خشک یا چسبنده‌اند و حتی ممکن است ترشحی وجود نداشته باشد. در اواسط فاز فولیکولار این ترشحات خامه‌ای و سفید رنگ می‌شوند. درست قبل و در زمان تخمک‌گذاری قوام ترشحات کش‌دار، مرطوب و شبیه سفیده تخم مرغ خام می‌شود. مدت زمان کوتاهی بعد از تخمک‌گذاری ترشحات به حالت خشک و چسبنده برمی‌گردند.

اغلب خانم‌ها در نیمه اول سیکل قاعدگی با افزایش ترشحات واژینال روبرو هستند و بیشترین مقدار این ترشحات در روزهای قبل از تخمک‌گذاری و روز تخمک گذاری تولید می‌شود. مقدار مایع در یک تا دو روز بعد از تخمک‌گذاری کاهش می‌یابد و معمولا تا پایان سیکل به همین مقدار باقی می‌ماند. همچنین در زمان تحریک جنسی میزان تولید مایع در واژن افزایش می‌یابد.

ترشحات طبیعی واژن معمولا فاقد بو هستند یا دارای بوی خفیف و غیر زننده‌اند. این ترشحات می‌توانند همراه ادرار یا خون در زمان پریود باشند. آگاهی از بوی طبیعی ترشحات واژن در یافتن تغییرات احتمالی کمک کننده است. توجه داشته باشید که در صورت استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی، الگوی معمول ترشحات واژن تغییر می‌کند، به دلیل آنکه چرخه هورمونی متوقف شده است.

ترشحات غیرطبیعی واژینال

قوام ترشحات ضخیم‌تر یا نازک‌تر نسبت به قبل می‌شود. ترشحات زرد، خاکستری، سبز و قهوه‌ای و حجم ترشحات به طور غیر منتظره افزایش و بوی ترشحات  شبیه ماهی گندیده یا فلز و یا هرگونه تغییر نسبت به قبل می‌شود. ترشحات غیر طبیعی زمانی ایجاد می‌شوند که محیط واژن از تعادل خارج شده باشد. این بدین معنی است که تعداد باکتری‌های مفید واژن که به سلامت آن کمک می‌کنند کاهش و تعداد باکتری‌های مضر و بیماری‌زا افزایش یافته است. این عدم تعادل منجر به عفونت‌های باکتریایی و قارچی در واژن می‌شود.

یکی دیگر از دلایل ترشحات غیر طبیعی واژن، بیماری‌های منتقله از راه جنسی مانند تریکومونازیس، کلامیدیا و سوزاک است. به ندرت ترشحات غیر طبیعی واژن می‌تواند حاکی از مسئله‌ای جدی مانند سرطان گردن رحم باشد. مطمئن باشید که تست پاپ اسمیر را در فواصل زمانی توصیه شده انجام می‌دهید. توصیه شده است که انجام تست در صورت طبیعی بودن هر سه سال در افراد 21 تا 65 ساله انجام شود.

عوامل بر هم زننده تعادل محیط واژن

• دوش واژینال
• فعالیت‌های جنسی و شریک جنسی جدید
• روش‌های کنترل بارداری هورمونی یا  دستگاه داخل رحمی(IUD)
• خونریزی‌های نامنظم، طولانی یا لکه بینی
• درمان با آنتی بیوتیک‌ها و استروئیدها
•  خونریزی، بارداری و یائسگی
• دیابت کنترل نشده
• کمبود باکتری مفید لاکتو باسیلوس واژن
• سیگار کشیدن و رژیم غذایی نامناسب

در صورت داشتن ترشحات غیرطبیعی چه کنیم؟

اگر شما ترشحات ضخیم و سفید همراه با خارش و سوزش دارید احتمال دارد شما به عفونت قارچی مبتلا باشید. شما ممکن است از داروهای بدون نسخه استفاده کنید که شامل قرص یا شیاف واژینال یا کرم است. چنانچه علائم پس از یک هفته برطرف نشد یا دوباره عود کند حتما باید از یک متخصص کمک بگیرید. استفاده از کمپرس سرد در کاهش احساس خارش موثر است. بخاطر داشته باشید که درمان عفونت‌های قارچی می‌تواند لاتکس موجود در کاندوم یا دیافراگم را از بین ببرد و شانس بارداری ناخواسته را افزایش دهد.

عفونت باکتریایی ممکن است به خودی خود برطرف شود و یا دوباره عود کند که در این صورت حتما با یک پزشک مشورت نمایید. در برخی موارد عفونت باکتریایی می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی در حین جراحی یا بارداری مانند سقط و تولد زود رس شود. به یاد داشته باشید که بسیاری از عفونت‌های آمیزشی فاقد علامت بوده و فرد می‌تواند تا مدت‌ها بدون هیچ نشانه‌ای مبتلا باشد، بنابراین تست‌های تشخیصی بیماری‌های آمیزشی به طور منظم باید انجام شود. 

.

راهکاری هایی برای حفظ تعادل محیط واژن

• خودداری از استفاده مکرر از دوش واژینال
• نسبت به سلامت شریک جنسی خود اطمینان حاصل کنید
• در حین تغییر رابطه از واژینال به مقعدی حتما کاندوم خود را تعویض کنید

انواع ترشحات واژینال

ترشحات سفید واژینال (سفیده تخم مرغ خام)

ترشحات سفید واژینال می‌تواند نشان دهنده تخمک‌گذاری باشد. زمانی که ترشحات واژینال بین دو انگشت کشیده می‌شوند نشان دهنده آن است که جهت باروری مناسب است. هر چقدر که حالت کشش بیشتر باشد یعنی از کیفیت باروری بیشتری برخوردار است.

ترشحات چسبنده واژینال

ترشحات چسبنده در طی فاز لوتئال( بعد از تخمک‌گذاری) پدیده‌ای طبیعی است. ممکن است ترشحات چسبنده را در روزهای بعد از پریود مشاهده کنید. مقدار و نوع ترشحات واژینال از فردی به فرد دیگر و در سراسر  سیکل قاعدگی متفاوت است.

حجم ترشحات طبیعی واژینال چقدراست؟

برخی از خانم‌ها در مورد مقدار ترشحات دچار نگرانی هستند. ممکن است به نظر زیاد باشد اما جای نگرانی نیست. مقدار ترشحات روزانه واژن، از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

به یاد داشته باشید که میزان ترشحات واژن در زمان‌هایی مانند تخمک‌گذاری، بارداری و مصرف قرص‌های کنترل بارداری افزایش چمشگیری می‌یابد. اگر ترشحات گردن رحم در طی سیکل بیشتر از حد معمول باشد و یا همراه با خارش، بو و درد در حین رابطه جنسی باشد حتما با یک متخصص مشورت نمایید.

وظیفه و عملکرد اصلی ترشحات واژن حفظ و نگهداری غشای موکوسی دیواره واژن است. محیط واژن برای حفظ سلامت خود نیازمند رطوبت مداوم است. در طی سیکل قاعدگی میزان ترشحات گردن رحم تغییر می‌کند اما حتی در بالاترین سطح نیز برای داشتن یک رابطه جنسی لذت بخش و راحت کافی نیست. ترشحات واژن تنها بخشی از مرطوب کننده‌های طبیعی‌اند اما فرایندهای دیگری برای مرطوب نگه داشتن محیط واژن لازم است. در هنگام رابطه جنسی عروق خونی در ناحیه واژن برجسته شده و جریان خون بیشتری به این قسمت فرستاده می‌شود و باعث آزاد شدن مایع از دیواره‌های واژن می‌شود. در زمان تحریک جنسی، موکوس توسط غدد بارتولن تولید می‌شود. رطوبت واژن جهت برقراری یک رابطه جنسی راحت و لذت بخش ضروری است.

در فواصل بین پریودها، خانم‌ها متوجه تغییرات در رنگ، مقدار و قوام ترشحات واژینال می‌شوند. تغییرات طبیعی ترشحات واژینال در طی سیکل تحت تاثیر هورمون‌ها به ویژه استروژن است. در روزهای بعد از پریود ترشحات واژن در کمترین میزان است. با نزدیک شدن به زمان تخمک‌گذاری میزان ترشحات افزایش می‌یابد و قوام ترشحات کشدار و شفاف مانند سفیده تخم مرغ خام می‌شود. مقدار ترشحات مجددا قبل از شروع پریود کاهش می‌یابد.

چه زمانی ترشحات واژینال نشان دهنده‌ی بروز بیماری است؟

• واژینوس باکتریایی( ترشحات با بوی شبیه ماهی)
• عفونت قارچی( ترشحات پنیری شکل)
• عفونت تریکومونازیس( ترشحات زرد-سبز و کف آلود).
• افزایش غیرعادی در میزان ترشحات
• تغییر در بو، رنگ و شکل ترشحات
• ترشحات خون آلود
• خارش، سوزش و التهاب در پوست نواحی ژنیتال
• درد پایین شکم به هنگام دفع ادرار

9‌ علت افزایش ترشحات واژینال

• تخمک گذاری
• تحریک جنسی
• واکنش آلرژیک
• استرس یا عدم تعادل هورمونی
• مصرف آنتی بیوتیک ها
• استفاده از روش های هورمونی کنترل بارداری
• IUD (وسیله داخل رحمی)
• بارداری
• دوران شیردهی

نتیجه گیری

ترشحات واژن برای سلامت دستگاه تناسلی و تولید مثلی ضروری اند. این ترشحات باعث تمیز نگه داشتن واژن، رطوبت و پیشگیری از عفونت می شود. همچنین به مرطوب شدن و روان سازی محیط واژن در زمان برقراری رابطه جنسی می شود. ترشحات واژینال از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بسته به فاز سیکل قاعدگی،  مقدار و ویژگی های آن متفاوت است. هرگونه تغییر در رنگ، بو و قوام ترشحات طبیعی واژن ممکن است نشانه ای از بروز عفونت واژینال باشد. به ترشحات واژن توجه کنید و درصورت درد، خارش، سوزش یا بوی آزار دهنده به متخصص زنان مراجعه نمایید.