فیبروم رحم چیست؟ - چه موقع باید از آن ترسید؟

فیبروم رحم، تومورهای خوش‎خیم‌اند که در بافت عضلانی رحم هستند. در اصطلاح پزشکی به آنها لیومیوم یا میوم گفته می‌شود. همان طور که گفته شد خوشبختانه فیبروم‌ های خوش خیم بوده و تهدید کننده حیات نیستند. فیبرم‌ها بسیار شایع بوده و از هر چهار خانم سه نفر احتمال دارد در طول زندگی به آن مبتلا شوند. این میوم‌ ها در سنین باروری بسیار شایع هستند. گاهی این تومورهای خوش خیم ممکن است بسیار بزرگ شوند و منجر به درد شکمی و خونریزهای شدید قاعدگی شوند.

8 مورد از شایع ترین علائم فیبروم یا میوم رحم

اغلب خانم ها ممکن است با وجود داشتن فیبروم هیچ گونه علائمی نداشته باشند. علائم و نشانه هایی که یک خانم ممکن است تجربه کند با توجه به نوع فیبروم، اندازه و تعداد آن متفاوت است.

• خونریزی های شدید یا طولانی مدت و دردناک
• تکرر ادرار و مشکل در تخلیه ادرار
• یبوست
• مشکلات باروری و یا سقط یا زایمان‌های زودرس مکرر
• احساس فشار در پایین شکم
• علائم سیکل قاعدگی که بیشتر از یک هفته طول بکشد
• خونریزی های شدید بین پریودها
• درد در حین رابطه جنسی
• وجود توده سفت در شکم که توسط پزشک تشخیص داده می‌شود.

در بعضی مواقع فیبروم های رحم بزرگ یا پیچ خورده هستند و نیاز به درمان سریع ضرورت پیدا می‌کند. برخی مطالعات حاکی از آن است که بارداری می‌تواند منجر به بزرگ شدن فیبروم شود. شایعترین عارضه فیبروم رحم در بارداری درد است که معمولاً در سه ماهه دوم و سوم احساس می‌شود.

علت به وجود آمدن فیبروم رحم چیست ؟

همانطور که در تعریف فیبروم گفته شد به رشد بیش از حد بافت عضلانی رحم اطلاق می‌شود. این توده‌ها از نظر تعداد و اندازه و مکان قرارگیری متفاوت هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که استروژن و پروژسترون نقش مهمی در رشد این تومورهای خوش خیم ایفا می‌کنند، بنابراین در زمان یائسگی که سطح هورمون‌ها کاهش پیدا می‌کند، شاهد کوچک شدن آنها هستیم.

عوامل موثر بر سرعت رشد میوم

• سن: فیبروم ها اغلب در زنان سنین 50-30 مشاهده می‌شوند. میزان رشد فیبروم در زنان 35 سال بیشتر است. با افزایش سن از میزان بروز آن کاسته می‌شود.
• نژاد: فیبروم ها در زنان سیاه پوست نسبت به زنان سفید پوست بیشتر اتفاق می‌افتند. سرعت رشد میوم ها در بین زنان سیاه پوست بیشتر است.
• بارداری: بارداری به ویژه سه ماه اول منجر به افزایش سرعت رشد فیبروم می‌شود و این به دلیل افزایش استروژن و پروژسترون در این دوران است.
• وزن: زنانی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند، احتمال ابتلا به فیبروم در آنها بیشتر است و رشد با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتد.

عواملی که خطر ابتلا به فیبروم را افزایش می‌دهند:

• زمینه ژنتیکی
• عدم توازن هورمونی
• قاعدگی درسنین پایین
• چاقی و اضافه وزن (مقاومت به انسولین)
• مصرف بیش از حد گوشت قرمز و نوشیدنی‌های الکلی

روش‌های تشخیص فیبروئید یا میوم رحم:

اگر که شما علائمی در خود مشاهده می‌کنید، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید. متخصص زنان ممکن است در حین معاینه لگن متوجه یک توده شود و برای تشخیص قطعی درخواست بررسی‌های بیشتری نماید. در ادامه به برخی روش های رایج جهت تشخیص فیبروم اشاره می‌کنیم.

• تاریخچه پزشکی و سیکل قاعدگی
• معاینه فیزیکی
• سونوگرافی هیستوگرام
• سونوگرافی ترانس واژینال
• MRI

چگونه فیبرم درمان می‌شود؟

روش‌های مختلفی برای درمان فیبرم ها وجود دارد. در مواردی که فیبروم ها کوچک‌اند و علائمی ندارند. در این موارد درمان ضرورتی ندارد و تنها معاینات دوره‌ای کفایت می‌کند.

در مواردی که اندازه میوم بزرگ و همراه با علائم باشد ممکن است نیاز به مداخلات بیشتری باشد. پزشک با توجه به اندازه، مکان قرارگیری، سن، سابقه خانوادگی و قصد شما برای بارداری روش درمان را انتخاب می‌کند.

• میوکتومی: در این روش جراحی، بافت فیبروم بدون آسیب رساندن به بافت سالم رحم برداشته می‌شود. در این نوع جراحی شانس بچه دار شدن در آینده وجود دارد.
   
•  هیسترکتومی: در این روش رحم برداشته می‌شود. تقریباً یک سوم از هیسترکتومی‎های انجام شده به دلیل فیبروئید رحم است. این روش در خانم‎هایی که فیبروم آنها بزرگ و دارای خونریزی است صورت می‌گیرد. این روش اغلب در زنانی که در سنین نزدیک به یائسگی‌اند و همچنین قصد بارداری ندارند انجام می‌شود.
   
• میولیزیز: در این روش لاپاراسکوپیک، یک سوزن وارد بافت فیبروئید شده و از طریق جریان الکتریکی سعی در تخریب و کوچک کردن بافت فیبروم می‌شود و عروق خونی تغذیه کننده فیبروم را قطع می‌کنند.
   
• آمبولیزاسیون فیبروئید رحم: در این روش مواد شیمیایی به درون شریان‌های رحم تزریق و مانع از خونرسانی به بافت فیبروم می‌شوند که با قطع خونرسانی فیبروم کوچک می‌شود.
   

فیبروئیم و باروری

درحالی که اغلب خانم‌هایی که فیبروم دارند مشکلی جهت باروری ندارند، مکان قرارگیری و اندازه برخی از فیبروئید ها منجر به مشکلات باروری در برخی از خانم‌ها می‌شود.

• یک فیبروم بزرگ می‌تواند تغییراتی را در شکل و اندازه رحم ایجاد کند که حرکت و ورود اسپرم به رحم را دچار اختلال نماید.
• فیبروم ها می‌توانند باعث مسدود شدن لوله‌های رحم شده و از رسیدن تخمک به رحم جلوگیری کنند.
• فیبروم های ساب موکوزال با کاهش شانس کاشته شدن تخمک بارور شده در دیواره رحم منجر به ناباروری می‌شود.

فیبروم رحم و بارداری

فیبروم ها به طور کلی بدون ضرر بوده و اغلب خودشان محو می‌شوند، اما فیبروم های درمان نشده بر کیفیت زندگی اثر گذاشته و عوارضی همچون کم خونی را به دنبال دارند. برخی از انواع آنها ممکن است در بارداری تداخل ایجاد کنند و شانس سقط را افزایش دهند، در این موارد درمان می‌تواند به حفظ بارداری بیانجامد.

اگرچه اغلب زنان با داشتن فیبروم بارداری بدون مشکلی را تجربه می‌کنند‎، اما تقریباً 30-10 درصد خانم‌ها دچار درجاتی از اختلال در بارداری می‌شوند. در ادامه به برخی از شایعترین عوارض و اثرات فیبروم بر بارداری اشاره می‌کنیم:

• سقط: تحقیقات نشان می‌دهد، که خطر سقط جنین در خانم‌های مبتلا به فیبروم دو برابر سایر افراد است. همچنین داشتن تعداد زیاد فیبروم در مقایسه با تعداد کم شانس سقط را افزایش می‌دهد.
• خونریزی: مطالعات حاکی از افزایش میزان خونریزی در صورت قرار گرفتن جفت در کنار فیبروم است.
• زایمان زودرس: خطر زایمان زودرس در زنان مبتلا به فیبروم دو برابر بیشتر از زنان فاقد فیبروم است.
• شانس موفقیتIVF: تحقیقات حاکی از شانس باروری کمتر در روشIVF در افراد مبتلا به فیبروم رحم است.
   

با فیبروم‌ها طی بارداری چه کنیم؟

دربرخی از افراد فیبروم ها باعث ایجاد دردهای حاد و مزمن طی بارداری می‌شوند، از آنجایی که در دوران بارداری جراحی روش مناسبی نیست، در ادامه به چندین راهکار برای کاهش علائم می‌پردازیم:

• خواب و استراحت کافی: سعی کنید خوب استراحت کنید و آب کافی بنوشید. استراحت و آب کافی به کاهش درد ناشی از فیبروم کمک می کند.
• چای سبز: تحقیقات نشان می‌دهد، که نوشیدن چای سبز نه تنها باعث کاهش درد ناشی از فیبروم می‌شود، بلکه به علت داشتن خواص آنتی اکسیدانی منجر به کوچک شدن اندازه فیبروم شده و از دست دادن خون نیز کاهش می‌یابد.
• مصرف غذاهای غنی از فیبر: مصرف میوه، سبزی و غلات کامل از وخیم ترشدن علائم فیبروم پیشگیری می‌کند. مصرف آرد فراوری شده و شکر و نمک را به حداقل برسانید چرا که باعث بدترشدن علائم فیبروم می‌شوند.
• اگر در مراجعه به پزشک به شما گفته شد، فیبروم دارید نگران نباشید فیبروم ها بافت‌های خوشخیم هستند.
• درصورت داشتن خونریزی‌های شدید و دردناک و طولانی حتماً با پزشک مشورت کنید ممکن است شما دارای فیبروم رحم باشید.
• به علائمی مانند درد و فشار در قسمت لگن توجه کنید درد در این قسمت می تواند نشانه از وجود فیبروم باشد.
• شایعترین عارضه فیبروم رحم در دوران بارداری درد به ویژه در سه ماه دوم و سوم است.

نتیجه گیری

پیشروی فیبروم، بستگی به اندازه و مکان آن دارد. در صورتی که تومور میوم کوچک باشد یا علائم ناراحت کننده ایجاد نکند معمولاً نیازی به درمان نیست. پیروی از سبک زندگی سالم مانند حفظ وزن در محدوده طبیعی، فعالیت بدنی، مصرف میوه و سبزیجات در کاهش ابتلا به فیبروم موثر است.