واژینیسموس: شایع‌ترین اختلال جنسی در خانم‌ها
واژینیسموس به اسپاسم غیر ارادی عضلات کف لگن گفته می‌شود. در این شرایط رابطه جنسی دردناک و حتی غیرممکن است. همچنین معاینات لگن و وارد کردن تامپون برای فرد امکان پذیر نیست. با ورود تامپون، آلت تناسلی یا اسپکلوم در زمان معاینه لگن، عضلات کف لگن سفت و دچار انقباض غیر ارادی می‌شوند. واژینیسموس منجر به درد و قطع موقت تنفس می‌شود.
ناحیه تناسلی مهبل(واژن) بیشترین میزان درگیری را در این اختلال دارد. این عضلات مسئول دفع ادرار، رابطه جنسی، ارگاسم، حرکات روده‌ای و زایمان هستند. اولین نشانه واژینیسموس در حین رابطه جنسی مشخص می‌شود. علت واژینیسموس به درستی مشخص نیست، اغلب آن را با اضطراب و ترس از برقراری رابطه جنسی مرتبط می‌دانند. برخی شرایط پزشکی مانند عفونت‌ها نیز ممکن است علت درد حین رابطه جنسی باشد، بنابراین باید با مشورت پزشک مشورت، علت اصلی درد حین رابطه جنسی را تعیین کرد و سپس به درمان پرداخت.
انواع واژینیسموس
واژینیسموس اولیه: از ابتدا وجود داشته و همیشه همراه با درد است. برای فرد مبتلا امکان قرار دادن تامپون یا حتی معاینات زنان وجود ندارد. اغلب خانم‌ها در اولین رابطه جنسی واژینال وقتی که آلت تناسلی مرد نمی‌تواند وارد واژن شود، آن را تجربه می‌کنند. در این شرایط عضلات دچار اسپاسم شدید شده و به همراه درد و توقف موقت تنفس در زن است که علائم به محض توقف فرایند دخول بهبود می‌یابد.
واژینیسموس ثانویه: زمانی است که دفعات اولیه رابطه جنسی با موفقیت صورت گرفته، اما در دفعات بعدی فرد دچار اسپاسم شده است. واژینیسموس ثانویه معمولا به دنبال شرایطی همچون عفونت، یائسگی، ضربه‌های روحی، مصرف برخی داروها، زایمان، مشکلات در روابط با شریک جنسی یا جراحی ایجاد می‌شود. در برخی افراد این حالت فقط به هنگام رابطه جنسی رخ می‌دهد و در هنگام معاینات لگن یا وارد شدن تامپون مشکلی نخواهند داشت.
علائم واژینیسموس
- رابطه جنسی دردناک
- رابطه واژینال سخت یا غیرممکن
- درد طولانی مدت به هنگام رابطه جنسی
- درد به هنگام ورود تامپون
- درد به هنگام معاینات زنان
- اسپاسم عمومی عضلات و قطع موقت تنفس
| درد حین رابطه جنسی اولین نشانه ابتلا به واژینیسموس است، بنابراین نباید آنرا نادیده گرفت و باید به دنبال درمان بود |
مهمترین دلایل واژینیسموس
اعتقاد بر این است که واژینیسموس یک شرایط سایکولوژیک(روانی) است، اگر چه برخی شرایط جسمی در ایجاد آن موثر هستند. شرایطی که در ایجاد واژینیسموس نقش دارند، شامل موارد زیر می باشد:
- ترس از بارداری
- اضطراب یا احساس گناه
- مشکل ارتباطی با شریک جنسی، شریک جنسی بد رفتار
- ضربات روحی مانند سابقه تجاوز یا سوء استفاده جنسی
- در دوران کودکی در معرض تصاویر جنسی بودن
- عفونت‌های ادراری و قارچی
- بیماری سرطان و خودایمنی
- زایمان
- یائسگی
- جراحی لگن
- عدم کفایت پیش نوازی و معاشقه قبل از رابطه واژینال
- کافی نبودن لوبریکانت یا روان کننده
- عوارض دارویی
بخاطر داشته باشید که مشکلات جنسی مربوط به هر دو جنس است، پس جایی برای احساس شرم و خجالت وجود ندارد و با درمان می‌توان این مشکل را برطرف کرد. شما لازم است که با یک پزشک یا درمانگر مسائل جنسی مشورت کنید اگر:
- وارد کردن شی مانند تامپون سخت یا غیرممکن است.
- شما در مقابل رابطه جنسی واژینال مقاومت می‌کنید.
- شما احساس سوزش و خارش حین رابطه جنسی دارید.
واژینیسموس و بارداری
سوالات زیادی برای خانم‌های مبتلا به واژینیسم در ارتباط با نحوه باردار شدن مطرح است از قبیل:
آیا با وجود واژینیسموس می‌توانم باردار شوم؟
آیا با وجود واژینیسم می‌توانم نوزادم را به دنیا آورم؟
آیا زایمان طبیعی یا واژینال به برطرف شدن واژینیسم منجر می‌شود؟
باور عمومی بر این است که بارداری تنها از طریق رابطه جنسی واژینال و ورود آلت تناسلی مرد به واژن رخ می‌دهد، اما ریخته شدن مایع منی بر قسمت‌هایی مانند لبه‌های واژن در حوالی زمان تخمک گذاری نیز می‌تواند منجر به بارداری شود.
افراد مبتلا به واژینیسموس که به هیچ وجه نمی‌توانند رابطه واژینال را تحمل کنند و در عین حال قصد بارداری دارند، می‌توانند مایع منی همسر خود را از طریق سرنگ به واژن خود وارد کنند یا از لقاح مصنوعی برای بارداری زیر نظر یک متخصص بهره ببرند. در دوران بارداری زنان نیازمند معاینات دوره‌ای لگن هستند. در صورتی که فرد مبتلا به واژینیسم باردار شود، انقباض‌های غیر ارادی عضلات کف لگن، معاینات لگن و مراقبت‌های دوران بارداری را با چالش روبرو می‌کند.
بهتر است که در صورت ابتلا به واژینیسموس قبل از اقدام به بارداری این مشکل را درمان کرده تا در دوران بارداری با مشکلات زیادی روبرو نشوید. اگر به هر دلیلی نتوانسته‌اید، واژینیسم را قبل از بارداری برطرف کنید، حتما این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید تا از شیوه‌های مناسب شما برای معاینات دوره‌ای استفاده شود و از معاینات غیر ضروری خوداری شود.
آیا واژینیسموس یا دخول دردناک بعد از زایمان طبیعی ناپدید می‌شود؟
پاسخ به این سوال خیر است. به دلیل هورمون‌هایی که حین فرایند زایمان فعال می‌شوند و باعث انبساط و باز شدن غیر ارادی دهانه رحم و کانال زایمان می‌شوند. واژینیسموس مانع روند زایمان طبیعی نمی‌شود. اما به خاطر داشته باشید که علیرغم تولد نوزاد، واژینیسم همچنان وجود خواهد داشت، بنابراین حتما باید به دنبال درمان آن باشید.
درمان واژینیسموس
تشخیص واژینیسموس با توجه به سابقه پزشکی و معاینات لگن توسط پزشک داده می‌شود. درمان ممکن است نیازمند چندین متخصص بسته به علل ایجاد آن باشد. در صورت ابتلا به عفونت حتما قبل از درمان واژینیسموس به درمان عفونت بپردازید. هدف درمان کاهش اسپاسم عضلات و ترس از درد است. درمان اغلب شامل ترکیبی از موارد زیر است:
- تمرینات کنترل عضلات کف لگن که شامل انقباض و انبساط ماهیچه‌ها و تمرینات کگل است.
- آموزش و مشاوره در مورد آناتومی و پاسخ جنسی می‌تواند به درک طرفین از درد و فرآیند آن کمک کند.
- کاهش حساسیت نسبت به ورود و لمس نواحی اطراف واژن
- استفاده از دیلاتورها( گشاد کننده واژن)، به اشکالی مخروط مانند که در واژن قرار داده می شود و به عضلات واژن کمک می‌کند تا منعطف باشند. مدت زمان موفقیت در درمان واژینیسموس از فردی به فردی دیگر متفاوت است. در صورتی که در مورد علائم واژینیسموس نگران هستید حتما با یک متخصص مشورت کنید.
واژینیسموس و انجام تمرینات کگل
تمرینات کگل باعث تقویت عضلات کف لگن می‌شوند، وظیفه این عضلات حمایت از رحم، مثانه، روده کوچک و رکتوم است. عوامل بسیاری مانند بارداری، زایمان، بالا رفتن سن، جراحی، یبوست مزمن، سرفه مزمن و چاقی باعث ضعف عضلات کف لگن می‌شوند. چنانچه در زمان سرفه، عطسه یا خنده دچار خروج ادرار غیر ارادی می‌شوید یا بی اختیاری مدفوع دارید، تمرینات کگل برای شما مفید خواهد بود.
همان طور که قبلا اشاره شد قبل از انجام تمرینات حتما مثانه خود را تخلیه کنید. تمرینات را می‌توان در وضیعت خوابیده، نشسته یا حتی ایستاده انجام داد. به پشت دراز بکشید و دست‌ها را در کنار بدن‌تان قرار دهید و زانوهای‌تان را خم کنید. مراقب باشید که در زمان تمرین به سر و گردن نباید فشاری وارد شود.
عضلات کف لگن خود را شل کنید، همان عضلاتی که به ادرار کردن کمک می‌کنند. بعد عضلات لگن را به آرامی منقبض کنید و 5 شماره بشمارید و بعد به مدت 10 ثانیه استراحت کنید و عضلات خود را شل کنید. کم کم می توانید زمان انقباض را بیشتر کنید. بخاطر داشته باشید که در حین انقباض عضلات لگن سایر عضلات شکم، باسن و کمر باید در وضیعت راحت و شل باشند.
درمان واژینیسموس نیازمند صرف زمان معقول و منطقی است. این اختلال با صرف زمان به طور کامل قابل درمان است. خانم‌هایی که انگیزه بالایی برای درمان دارند و بیماری خاصی ندارند، معمولا پس یک دوره درمان 6 هفته‌ای به طور کامل درمان شده و دیگر مشکلی در برقراری رابطه جنسی واژینال نخواهند داشت.
تحقیقات نشان می‌دهد که حتی دو هفته تلاش بدون وقفه برای درمان واژینیسم در برخی افراد که بیماری جدی ندارند، موثر است. یکی از مزایای استفاده از تکنیک‌های خود درمانی در واژینیسیم این است که زمان بندی انجام تکنیک‌ها توسط خود فرد انجام می‌شود و فرد می‌تواند با سرعت مد نظر خود پیش رود.
چگونه عضلات کف لگن را پیدا کنیم؟
وقتی برای اولین بار تمرینات کگل را شروع می کنید، پیدا کردن عضلات لگن کمی مشکل است. یکی از راه‌های پیدا کردن عضلات لگن، قرار دادن انگشت تمیز درون واژن و منقبض کردن واژن است. همچنین با توقف جریان ادرار می‌توان عضلات کف لگن را شناسایی کرد.
اگر در مورد پیدا کردن عضلات کف لگن مطمئن نیستید از یک ماما یا پزشک زنان کمک بگیرید. اغلب پزشکان توصیه می‌کنند که یک جسم مخروطی را در واژن قرار داده و سعی کنید با عضلات واژن آن را نگه دارید. توجه کنید که همیشه قبل از انجام تمرینات مثانه خود را تخلیه کنید. در ابتدا ممکن است برای انجام تمرینات نیازمند یک محیط آرام و خلوت باشید اما با گذشت زمان می‌توانید این تمرینات را در هر جایی انجام دهید.
اگر بعد از تمرینات کگل دچار درد در قسمت شکم یا کمر شدید، این نشان دهنده آن است که شما این تکنیک را به درستی انجام نمی‌دهید. همیشه به یاد داشته باشید حتی هنگام انقباض عضلات کف لگن، ماهیچه‌های شکم، کمر و باسن باید شل و راحت باشند. نکته‌ی مهم این است که سعی نکنید تمرینات را بیش از حد انجام دهید. افراط در انجام تمرینات باعث خستگی و سفت شدن عضلات می‌شود.
| توجه کنید که اگر تمرینات کگل را به درستی انجام دهید نباید دچار درد در ناحیه کمر یا شکم شوید |
واژینیسموس و عوامل اثر گذار در مدت زمان درمان
- داشتن تعهد و مداومت در انجام تکنیک‌های آموزشی
- داشتن انگیزه بالا و پیگیری درمان
- مشکلات جسمی همراه( ممکن است درمان را طولانی‌تر کند)
- مشکلات روحی مانند ترس بیش ازحد، افسردگی، اضطراب
- مدیریت سایر ابعاد زندگی( شغلی، تحصیلی، عاطفی و ...)
- موانع عاطفی ( ترس از عدم موفقیت درمان)
- سابقه فردی( تجربه‌های ناگوار مانند تجاوز و مورد سوء استفاده قرار گرفتن)
- داشتن شریک جنسی آگاه و مشوق
- حمایت‌های فکری و عاطفی از سوی افراد درمان شده
نقش مردان در درمان واژینیسموس
مردها از راه‌های مختلفی می‌توانند در فرایند درمان نقش داشته باشند. در زمان تشخیص واژینیسموس مردها اغلب فکر می‌کنند که کاری از دست آنها بر نمی‌آید و این یک مسئله زنانه است! اما باید بدانند که واژینیسموس یک مشکل صرفا زنانه نیست بلکه مربوط به زوجین می‌شود. حقیقت این است که مردان نقش غیر قابل انکاری در فرایند درمان دارند. آنها می‌توانند با آموزش دیدن در مورد این اختلال از نظر عاطفی همسر خود را حمایت کنند. مردان نباید اجازه دهند که همسرشان طی فرایند درمان دچار نامیدی شوند.
- حمایتگر باشید: برقراری یک رابطه عاطفی که بر اساس تشویق و احترام دو طرفه باشد، در ادامه فرایند درمان توسط خانم‌ها بسیار موثر است. گذراندن دوره‌ی درمان به تنهایی هم از نظر جسمی هم روحی برای خانم‌ها تلخ و دردناک است. همراهی کردن همسرتان به او این اجازه را می‌دهد که بر روی درمان متمرکز شوید، پس هرگز همسر خود را تنها نگذارید.
- مسیر را با هم طی کنید: در هر مرحله از درمان همسر خود را همراهی کنید. به دست آوردن اطلاعات در مورد این اختلال به مردان این فرصت را می‌دهد که همسر خود را ازنظر جسمی و روحی بهتر درک کنند.
- موفقیت‌های همسرتان را جشن بگیرید: اگرچه ممکن است موفقیت‌های اولیه به نظر شما ناچیز باشد، اما برای همسرتان یک پیروزی بزرگ محسوب می‌شود، پس سعی کنید با هدایای کوچک مانند قرار شام بیرون از خانه، نوشتن یک پیام تبریک یا حتی دادن یک پیام از همسرتان قدردانی کنید. تشویق شما به همسرتان حس ارزشمندی القا می‌کند و او را تشویق به ادامه درمان می‌کند.
- مثبت اندیش و صبور باشید: اگر شما عجولانه و مضطرب منتظر پیشرفت دوره‌ی درمان همسر خود باشید، اثری جز وارد کردن فشار و احساسات منفی بر همسرتان نخواهد داشت. مردان باید سعی کنند صبور، قوی و ثابت قدم بوده و محیط امن را برای همسر خود فراهم کنند.
- روابط نزدیک و صمیمی خود را حفظ کنید: مشاوران توصیه به ادامه روابط نزدیک و صمیمی بین زوجین دارند حتی اگر رابطه جنسی امکان پذیر نباشد. به یاد داشته باشید در مراحل اولیه درمان نباید تلاشی برای رابطه جنسی واژینال صورت بگیرد. اما خودداری کامل از هر گونه رابطه جنسی و نزدیک منجر به تقویت احساس ترس، شرم و امتناع از رابطه در همسرتان می‌شود. با انجام سایر روابط جنسی مانند لمس بدن، ماساژ، بوسیدن به ایجاد یک پیوند عاطفی و عمیق کمک خواهید کرد و از رابطه خود لذت خواهید برد.
- سعی کنید از گروه‌های حمایتی کمک بگیرید: عضویت در گروه‌های اجتماعی به شما کمک می‌کند که از تجربیات سایر زوج‌ها و نحوه مدیریت آنها آگاه شوید.
نتیجه گیری دروا
اختلالات جنسی مانند واژینیسموس می‌تواند بر کیفیت رابطه جنسی افراد تاثیر بگذارد. به خاطر داشته باشید که چیزی برای احساس شرم و خجالت وجود ندارد و شما باید آگاهانه و جسورانه به دنبال درمان باشید تا از روابط جنسی خود لذت ببرید. احساسات و ترس‌های خود را در رابطه با رابطه جنسی واژینال با شریک جنسی خود در میان بگذارید. از پزشک زنان و مشاوره سکس درمانی می‌توانید برای برطرف کردن این اختلال استفاده کنید.
استفاده از روان کننده یا پوزیشن‌های خاص در حین رابطه جنسی می‌تواند موجب احساس راحتی شود. روش‌های جدید را امتحان کنید تا متوجه شوید چه روشی برای شما و شریک جنسی تان موثر است.
منابع بیشتر
نظر شما چیست؟