افتادگی اندام لگنی چیست؟

افتادگی لگن نوعی اختلال در عضلات کف لگن است که بسیاری از خانم‌ها در طول زندگی با آن مواجه هستند. کف لگن از عضلاتی تشکیل شده است که اندام‌های لگنی را نگه می‌دارد، این عضلات باعث می‌شوند که بافت‌های اطراف لگن در جای خود ثابت بمانند.

اندام‌هایی که در حفره لگن قرار دارند شامل مثانه، رحم، واژن، روده کوچک و رکتوم (راست روده) است. گاهی اوقات این عضلات، نمی‌توانند اندام لگنی را در جای خود نگه دارند. بعضی خانم‌ها به دنبال بارداری، زایمان، آسیب و جراحی در ناحیه لگن دچار ضعف در عضلات این ناحیه می‌شوند. شلی عضلات کف لگن با افزایش سن شایع‌تر است.

انواع افتادگی لگن

چندین نوع مختلف از افتادگی لگن وجود دارد که برحسب اینکه کدام اندام و در کجا دچار افتادگی شده است نام گذاری و تشخیص داده می‌شود.

• افتادگی واژن: در این حالت قسمت فوقانی واژن به قسمت تحتانی واژن وارد می‌شود
• افتادگی رکتوم (رکتوسل): رکتوم یا راست روده به درون واژن کشیده می‌شود
• افتادگی روده کوچک (انتروسل): روده کوچک به درون واژن کشیده می‌شود
• افتادگی رحم: رحم به درون واژن کشیده می‌شود
• افتادگی مثانه (سیستوسل): مثانه به درون واژن می‌افتد

شایع ترین علائم افتادگی لگن چیست؟

برخی افراد ممکن است هیچ نشانه ای مبنی بر افتادگی لگن نداشته باشند و برخی دیگر ممکن است حین رابطه جنسی احساس ناراحتی یا فشار کنند. برخی خانم‌ها در ساعات مختلفی از روز یا بعد از ایستادن طولانی مدت دچار ناراحتی بیشتری می‌شوند.

سایر علائم شامل:

• درد به هنگام نزدیکی
• برآمدگی و بیرون زدگی واژن
• احساس پری یا فشار در لگن
• بی اختیاری یا نشت ادرار
• بیرون زدگی اندام ها از واژن
• حرکات سخت روده و یبوست
• عدم تخلیه کامل مثانه
• خشکی واژن
• سختی در وارد کردن تامپون یا اپیلیکاتور
• کمردرد
• لکه بینی یا خونریزی از واژن

وجود دارد که باعث ضعف عضلات لگن می شود، به برخی از مهمترین آنها اشاره می کنیم:

• اضافه وزن یا چاقی
• بارداری
• زایمان
• بلند کردن اجسام سنگین
• برداشتن تخمدان ها (اوفورکتومی )
• یبوست طولانی مدت
• افزایش سن
• یائسگی

چگونه افتادگی لگن را تشخیص دهیم؟ 

پزشک ممکن است در معاینه لگن یا حین انجام تست پاپ اسمیر متوجه افتادگی اندام لگنی شود. با انجام یک سری آزمایشات می‌توان آن را تشخیص داد:

• عکس رنگی از دستگاه ادراری
• سی تی اسکن لگن
• سونوگرافی لگن
• MRI لگن

درمان افتادگی لگن

درمان به شدت افتادگی یا پرولابس لگن بستگی دارد. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که تکنیک های خود مراقبتی را انجام دهید. اگر افتادگی بدون علائم یا دارای علائم خفیف باشد با انجام تمرین کگل می‎توانید به راحتی آنرا کنترل کنید. کاهش وزن و درمان یبوست نیز یکی دیگر از راههای موثر است.

پیساری یک حلقه پلاستیکی است که در واژن قرار می‌گیرد و به اصلاح افتادگی کمک می‌کند. برای تمیز کردن، این حلقه باید به طور مرتب بیرون آورده شده و تمیز شود.

تجویز استروژن نیز یکی از روش‌های درمان محسوب می‌شود. کاهش استروژن ممکن است باعث ضعف عضلات لگن شود، پس تجویز آن می‌تواند به کاهش میزان جراحی کمک کند.

جراحی یکی دیگر از روش‌های درمان است، که به افرادی که دچار درد شدید و ناراحتی هستند توصیه می‌شود. قبل از توصیه به جراحی، پزشک این موارد را در نظر می‌گیرد:

• شدت افتادگی لگن
• فعالیت جنسی
• تمایل به داشتن فرزند در سال‌های بعد
• ضعف و افتادگی در کدام اندام‌هاست

هدف از جراحی، ترمیم اندام‎هایی است که دچار ضعف در عضلات شده اند. معمولا برای حمایت از اندام‌ها از بافت‌های خود فرد یا مواد مصنوعی استفاده می‌شود. 

آیا افتادگی لگن قابل پیشگیری است؟

برای پیشگیری از افتادگی لگن ابتدا باید عوامل تاثیر گذار در ایجاد این بیماری را برطرف کنیم. همان طور که گفتیم ضعف در عضلات کف لگن می‌تواند به دنبال بارداری، زایمان، اضافه وزن و چاقی، مصرف دخانیات، بلند کردن اجسام سنگین، یبوست مزمن و بیماری‎های مادرزادی ایجاد شود. در اینجا به چند راهکار ساده برای پیشگیری از افتادگی لگن اشاره می کنیم:

• حفظ وزن در محدوده طبیعی
• خودداری از بلند کردن اجسام سنگین
• پیشگیری یا درمان یبوست
• خودداری از مصرف دخانیات
• ورزش کردن

کلام آخر

افتادگی لگن به علت ضعف عضلات کف لگن رخ می‎دهد و در این وضعیت که اندام های داخلی از جای خود خارج می‎شوند. در افتادگی اعضای لگن، ممکن است فرد مبتلا هیچ گونه علائمی نداشته یا دارای علائم شدید باشد که نیاز به درمان دارد. درمان بستگی به شدت، وضعیت سلامت فرد و علائمی که تجربه کرده است، دارد. درمان شامل روش‌های غیرتهاجمی مانند تغییر سبک زندگی یا جراحی است. پس از بررسی علائم توسط پزشک بهترین روش درمان انتخاب می‌شود.